Milieuvriendelijke moestuin
De milieuvriendelijk moestuin is in opkomst. Steeds meer mensen kweken hun groenten zonder het gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen. Dat is goed nieuws, want het gebruik van deze middelen heeft risico’s voor de gezondheid en draagt bij aan vervuiling van het grond- en oppervlaktewater in Drenthe.
Niets is lekkerder en leuker dan groenten uit eigen tuin. Zeker wanneer die groenten ook nog zonder bestrijdingsmiddelen gekweekt zijn. Maar dat is best lastig, wanneer ziekten en plagen de kop op steken. Gelukkig zijn veel ziekten en plagen te voorkomen en/of op een milieuvriendelijke manier te bestrijden.
Een milieuvriendelijke moestuin begint met een goed bouwplan. Uitputting van de bodem en ziekten en plagen voorkom je met wisselteelt. In het algemeen is het advies een groente pas weer na zes jaar op hetzelfde stukje grond zetten.
Ziekten en plagen zijn ook te voorkomen door gebruik te maken van de goede invloed die sommige planten op elkaar hebben als ze dicht bij elkaar in de buurt staan. Goede combinaties zijn bijvoorbeeld slasoorten met prei, wortel met ui, ui met rode biet, knoflook met wortel.
Toch is het onvermijdelijk dat er slakken, kevertjes en andere beestjes in je tuin zitten die graag een hapje mee eten. Gelukkig hebben deze beestjes ook hun natuurlijke vijanden. Maak je moestuin aantrekkelijk voor vogels en egels door te zorgen voor schuilplaatsen en nestplaatsen. Een haag, een takkenhoop, nestkastjes, zaden van uitgebloeide bloemen en besdragende struiken lokken vogels en egels naar je tuin. Ook allerlei insecten zoals zweefvliegen, oorwormen en lieveheersbeestjes zijn dol op belagers van je groenten.
Bij slecht groeiende aardappels, bietjes, tomaten, uien en aardbeien kan er sprake zijn van aantasting door aaltjes, minuscule wormpjes die onder andere de plantenwortels aantasten. Preventie door wisselteelt is belangrijk. De beste bestrijder zijn Afrikaantjes. Wanneer je minimaal drie maanden Afrikaantjes teelt op een besmet perceel, is dat weer vrij van aaltjes.
Hoe bestrijd ik plagen in mijn tuin?
Beestjes horen bij de natuur en dus ook bij je tuin. Maar het is vervelend wanneer ze je mooie planten aanvreten. Gelukkig kun je insecten en andere ongewenste dieren bestrijden door de tuin aantrekkelijk te maken voor de natuurlijke vijanden van plaagbeestjes. Ook kun je ze met huismiddeltjes op afstand houden.
Tips tegen luizen
- Koop een zak met lieveheersbeestjes-larven bij het tuincentrum. Eén larf eet wel 80 bladluizen per dag.
- Maak je tuin aantrekkelijk voor lieveheersbeestjes, spinnen en oorwormen, de natuurlijke vijanden van luizen. Zij houden van rommelige hoekjes met organisch materiaal waarin zij kunnen schuilen en jagen. Maak dus een takkenhoopje of laat wat langere kruiden staan.
- Voorkom luizen op een rozenstruik door er lavendel onder te plaatsen.
- Toch last van luizen? Meng dan een liter water met een eetlepel vloeibare groene zeep en een eetlepel spiritus en verstuif het mengsel met een plantenspuit over de luizen.
Tips tegen slakken
- Voorkom dat slakken je tuin opzoeken door planten te kiezen die goed bestand zijn tegen slakken. Voorbeelden zijn akelei, goudsbloem, anjer, geranium, viooltjes en varens. Ook Oost-Indische kers en kruiden als salie, tijm en knoflook houden slakken op een afstand.
- Egels, vogels en spitsmuizen lusten graag slakken. Lok deze natuurlijke vijanden naar je tuin door ze een schuilplaats te bieden onder struiken of stapels takken of nestkastjes te plaatsen.
- Bescherm planten die snel aangevreten worden door slakken door er een barrière omheen te leggen van kale, droge grond, koffiedik, cacaodoppen of fijngemaakte eierschalen.
- Bespuit planten met knoflookextract, want knoflook is giftig voor slakken. Dit kun je zelf maken door een knoflookbol in stukken te snijden, er één liter heet water over te gieten en dit een dag te laten trekken.
- Toch slakken in je tuin? Vang dan slakken door het ingraven van een glazen potje met bier.
Tips tegen buxusmotten
- Gebruik een feromoonval. Hierin zit de specifieke lokstof van vrouwtjes die de mannetjes van de buxusmot aantrekken. Deze vliegen in de val en kunnen daar niet meer uit. De motten kunnen zich dus niet voortplanten.
- Maak je haag schoon met een hogedrukspuitreiniger en koud water. Simpel en heel effectief!
Beschermen van (fruit)bomen tegen kruipende insecten
- Maak gebruik van een lijmband. De lijmband is verkrijgbaar bij het tuincentrum en vormt een natuurlijke barrière waar het ongedierte niet overheen komt. Ook voor mieren, die graag luizenkolonies verzorgen en in stand houden, is de lijmband een onoverkomelijk obstakel.
Lekkere soep van zevenblad
De meeste tuinliefhebbers hebben een hekel aan onkruid. Dus gaan ze dat te lijf. Onkruid is niet alleen maar lastig. Je kunt er ook veel mee. Opeten bijvoorbeeld. Veel onkruiden zijn waardevolle planten voor insecten, maar ze zijn ook rijk aan vitamines en mineralen of hebben een geneeskrachtige werking.
Zevenblad
Zevenblad is misschien wel het bekendste onkruid. Zevenblad is gezond én lekker om te eten. De beste oogsttijd is in het voorjaar. Van zevenblad kun je de bladeren en steeltjes eten.
Benodigdheden
- Boter
- Ui, fijn gesneden
- Wortel, fijngesneden
- Prei, in kleine ringetjes gesneden
- Look, in kleine ringetjes gesneden
- Knoflook, fijngehakt
- Bloem
- Groentebouillon (1 liter is voor vier personen)
- Zevenblad, gewassen en in reepjes gesneden
Voeg de ingrediënten naar smaak toe.
Bereidingswijze
- Smelt de boter in een soeppan en smoor daarin de ui. Doe de overige groenten erbij behalve het zevenblad. Smoor de groenten tot ze goed heet zijn en slap worden. Op een middelmatig tot laag vuur. Het mag niet verbranden.
- Voeg wat bloem toe. Hoe meer bloem des te meer de soep bindt. Een licht gebonden soep is wat verfijnder. Roer de bloem goed door de groenten. Voeg eventueel nog wat boter toe.
- Schenk langzaam de warme bouillon in de pan en blijf goed roeren. Laat de soep niet koken.
- Op het einde het zevenblad toevoegen en goed verwarmen. Niet koken.
Eet smakelijk!
Bekijk het filmpje over duurzaam tuinieren
In dit filmpje hebben we het over onkruid. Duurzaam onkruidbeheer helpt om onze drinkwaterbronnen schoon te houden. We gaan we op pad met ecologisch hovenier Cindy de Jonge over milieuvriendelijk tuinonderhoud en spreken we met de firma Donkergroen die bedrijfsterreinen op een duurzame manier onderhoudt. Ook kun je zien hoe je met onkruid de meest verrukkelijke gerechten kunt maken!
Tips tegen onkruid en slakken
- Onkruid kun je op verschillende manieren verwijderen: wieden, schoffelen en/of steken.
- Met een onkruidbrander verwijder je op een milieuvriendelijke en snelle manier onkruid op terras, oprit of paden.
- Je voorkomt onkruid in de border als je de borders net iets voller plant.
- Je voorkomt onkruid tussen de tegels als je regelmatig je oprit, paden en terras veegt.
- Slakken in je tuin voorkom je als je planten plaatst die ze niet lusten.
IMG_0564
Lekkere hapjes van onkruid
De ingrediënten groeien gewoon in je tuin!
Onkruid eten
De meeste tuinliefhebbers hebben een hekel aan brandnetel, zevenblad en paardenbloemen. Dus gaan ze die te lijf. Onkruid is niet alleen maar lastig. Je kunt er ook veel mee. Opeten bijvoorbeeld.
Veel onkruiden zijn waardevolle planten voor insecten, maar ze zijn ook rijk aan vitamines en mineralen of hebben een geneeskrachtige werking. De oplossing voor woekerend zevenblad? Gewoon opeten. Supergezond. Brandnetels en paardenbloemen zijn prima te verwerken in soepen, salades of pesto; verrukkelijk onkruid dus!
De ingrediënten groeien gewoon in je achtertuin. Maar hoe smaakt het en hoe maak je het klaar? In het Verrukkelijk Onkruidreceptenschrift staan (h)eerlijke recepten met onkruid.
- Download de recepten in PDF: Receptenschrift Verrukkelijk Onkruid.
Hoe werkt een onkruidbrander?
In tegenstelling tot veel chemische behandelingen, werk je met een onkruidbrander volkomen milieuvriendelijk. De tuin is onmiddellijk na gebruik veilig voor kinderen en dieren.
Met een onkruidbrander verwijder je op een milieuvriendelijke en snelle manier onkruid op terras, oprit of paden. Door even met de onkruidbrander over het onkruid te gaan, barsten de wandcellen open. Het onkruid verwelkt en sterft af.
Branden met zorg
Verhit het onkruid op 5 tot 10 cm vanaf het onkruid. Helemaal zwart branden is niet nodig. Herhaal de behandeling twee tot drie keer. Na enkele brandbeurten zijn de wortels van het onkruid zo verzwakt dat het onkruid volledig verdwijnt. Ook algen en schimmels pak je aan met een onkruidbrander.
Veilig voor kinderen en dieren
In tegenstelling tot veel chemische behandelingen, werk je met een onkruidbrander volkomen milieuvriendelijk. De tuin is onmiddellijk na gebruik veilig voor kinderen en dieren.
Wieden, schoffelen en/of steken
Onkruid in de borders is meestal een teken van een weinig onderhouden border of dat er veel onbegroeide plekken aanwezig zijn. Zo krijgt onkruid de kans om daar te groeien. Onkruid kun je op verschillende manieren verwijderen: wieden, schoffelen, steken of onkruidbestrijdingsmiddelen. Op een natuurlijke manier houd je met cacaodoppen vervelende gasten als onkruid, slakken en katten uit je borders.
Wieden
Bij wieden verwijder je handmatig de grotere onkruiden in je tuin. Het voordeel hiervan is dat je de wortels van het onkruid vaak in zijn geheel meetrekt. Zo groeit het onkruid niet verder. Weg = Weg
Schoffelen
Met de schoffel maak je de toplaag van de bodem los. Zo kun je het onkruid oprapen. Door wieden en schoffelen maak je de tuin schoon. Hierna ruim je met een hark het onkruid op. Tip: Schoffel op een warme zonnige dag. Laat het vuil na het schoffelen een uur liggen en hark het eenvoudig uit de tuin. Het onkruid is dan geslonken en kun je eenvoudig afvoeren.
Steken van onkruid
Soms is het nodig om onkruid te steken. Dit is vaak bij moeilijk doordringbare grond. Het onkruid steek je er compleet met wortel uit. Zevenblad is hier een voorbeeld van. Na het los steken van de grond, verwijder je de worteldelen handmatig.
Onkruid voorkomen en verwijderen
Je voorkomt onkruid in de border als je de borders net iets voller plant. Het is natuurlijk zo dat er alleen maar onkruid groeit daar waar geen begroeiing is en zonlicht vrij spel heeft. Naast het dichtplanten van de border kun je ook bodembedekkers planten. Het tuincentrum kan je advies geven over welke planten hiervoor geschikt zijn. Hiermee heb je een natuurlijke bedekker op de grond en verklein je de kans op onkruid. (Let op: heeft aanlooptijd nodig.)
Onkruid verwijderen met kokend water
- Aardappels en groenten afgieten op het onkruid. Goed resultaat bij kleine groepjes onkruid.
- Bij grotere oppervlakten gebruik maken van een stoomreiniger.
Onkruid eten, verrukkelijk onkruid
Kijk voor gratis recepten op de website van Zonder is Gezonder.
Hoe verwijder je slakken?
Slakken in je tuin voorkom je als je planten plaatst die ze niet lusten. Sterk geurende planten, zoals bieslook, houden slakken op afstand. Vraag het tuincentrum om advies.
Nette tuin
Zorg dat je tuin netjes is. Zo zijn er weinig schuilplekken voor de slakken. Door het bewerken van de grond, kunnen slakken en eitjes doodgaan.
Slakken verplaatsen
Het kost iets meer tijd, maar het verplaatsen van slakken werkt goed. Pak de slakken op om ze op een andere plek in de natuur weer uit te zetten. Doe dit na een regenbui. Dan komen de slakken namelijk te voorschijn.
Houd slakken op afstand
Leg bijvoorbeeld koffiedik, grind, fijngemalen eierschalen of schelpen rondom de vraatgevoelige plant. Dit zijn producten waar slakken niet van houden. Zo houd je slakken op afstand.
Cacaodoppen
Strooi een laagje cacaodoppen rondom hosta’s en je hebt geen last meer van door slakken beschadigd blad.
Gebruik van koperringen
Slakken hebben een hekel aan koper, omdat dit ze een kleine schok geeft bij aanraking. Koperringen kun je rondom je planten plaatsen, waardoor de slak niet meer in de buurt kan komen. Ook zijn er speciale koperbanden die je rondom potten kunt bevestigen.
Meer lezen over het natuurvriendelijk omgaan met ongewenste dieren in je tuin? Hier vertellen we je er meer over.
Je voorkomt onkruid tussen de tegels als je regelmatig je oprit, paden en terras veegt. Kleine plantjes en zaden kunnen niet goed groeien of ontkiemen door regelmatig vegen. Dit is praktisch en makkelijk toe te passen. Met als bijkomend voordeel dat je oprit, paden en of terras er altijd mooi en verzorgd uitzien.
Om over de extra beweging nog maar niet te spreken.